جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقدمه در دوره باستان ادیان زیادی وجود داشت وحکومت ها دین های متفاوتی داشتند، اما آنچه در این تحقیق بیشترموردتوجه نگارنده قرار گرفته استدین زرتشت ودین مسیح (ع)دردوره باستان است.در باره زندگانی و خاستگاه زرتشت بین مورخین اختلاف نظر وجود دارد.عده ای اورا ازشرق ,عده ای از غرب گویند زمان تولد زرتشت نیز مبهم است عده ای گویند او600سال پیش از میلاد میزیسته است ,بعضی دیگرزندگی اورا از 600تا 2000سال پیش از مسیح میدانند پژوهشگر در این تحقیق سعی نموده نظرات مختلف را درباب زرتشت به روی کاغذ بیاورد وهمچنین دین زرتشت را دردوران های باستان که شامل (ماد , هخامنشیان,اشکانیان,ساسانیان)میباشد مورد بررسی قراردهد وهمچنین در باب مسیحیت در دوران های اشکانی و ساسانی به بحث بپردازد.در دوران اشکانی که آزادی مذهب وجود داشت و مسیحیت توانست به راحتی دین خود را اشاعه دهد چرا که شاهان اشکانی تعصب دینی نداشتند و همچنین در دوره ساسانیان که دین زرتشت رسمی اعلام شد مسیحیت در تنگنا قرار گرفت و باعث شد که مسیحیان در این دوران علی الخصوص دوره شاپور دوم سختی های زیادی را تحمل کنند پژوهشگر در این تحقیق خود هر کدام از ادیان (مسیحیت،زرتشت)را در دوران های مختلف مورد بررسی قرار داده است و در آخر آموزه های هر یک را با یکدیگر مقایسه نموده است.

مفهوم «آخرالزمان» و ظهور موعود، از مهم‌ترین مباحثی است که در ادیان بزرگ دنیا، به معنای آخرین دوران حیات بشر و قبل از برپایی قیامت به‌کارمی‌رود. در فرهنگ اسلامی، آخرالزمان، دوران ظهور مهدی موعود (ع) و تغییرات بنیادین آفرینش را شامل می‌شود و دین زرتشت به چهار دوره‌ی سه هزار ساله تقسیم می‌شود که در هزاره‌ی آخر دوره‌ی چهارم، فرشگرد (نوسازی) صورت می‌گیرد. در این میان در آیین زرتشت و دین اسلام، نجات‌بخشی مهمترین مقوله‌ای است که در پایان زمان صورت می‌گیرد. در هر دو دین مورد بررسی، نشانه‌های ظهورمنجی، شامل تغییر در نظام طبیعت، انحرافات اخلاقی در زمینه‌های فردی و اجتماعی، فساد اقتصادی و سیاسی و از همه مهمتر بدعت در دین، می‌باشد. با ظهور منجی تغییرات اساسی در کل نظام آفرینش صورت گرفته، همه‌ی آشفتگی‌ها از میان رفته، جهان سامان می‌یابد و جامعه‌ی آرمانی ایجاد می‌گردد. شباهت‌های اعتقاد به منجی‌گرایی در دو دین توحیدی اسلام و زرتشت به حدی است که کمتر اختلافی می‌توان در آن یافت. پژوهش حاضر، در صدد است به صورتی علمی و روشمند مفهوم آخرالزمان و نجات بخشی را در متون مقدس آیین زرتشت و دین اسلام به طور مفصل، مورد بحث و بررسی قرار داده و وجوه تشابه و موارد اختلاف آنان را بیان نموده و به یک نتیجه گیری معقول و منطقی دست یازد.

توبه، از مفاهیمی است که در بسیاری از آیات و روایات به آن اشاره شده است. در حوزه‌ی عرفان و تصوف نیز توبه، نخستین مقام از مقامات سالکان است؛ بدین خاطر، توبه جزو اصول اساسی و بنیادین طریقت شمرده می‌شود و از لحاظ تاریخی، به لحاظ کمیت و کیفیت مراحلی را پشت سر گذاشته است.هر چه از قرن اوّل به قرن پنجم نزدیکتر می‌شویم، ملاحظه می‌شود که مقام توبه گسترش بیشتری یافته است و عرفا و متصوفه مطالب بیشتری را در مورد توبه و مسائل مربوط به آن ارائه داده‌اند. برخی از عرفا در قرن دوم و سوم تنها به ذکر توبه و مسائل جزئی آن پرداخته‌اند.

با جستجو و کاوش در نهج‌البلاغه مشخص می‌گردد که مبانی عرفان علوی عبارتند از، توجه به عقلانیت در رشد معنوی انسان، تأیید کشف و شهود در معرفت قلبی، نگاه مثبت به دنیایی که مقدمه رسیدن به آخرت است. براساس این مبانی، دستورات و آداب عملی عرفان علوی مطرح شده که می‌توان به رعایت زهد، ریاضت شرعی و خردگرایی اشاره کرد و مشخص می‌شود که این‌ها مورد تأیید عرفان امام علی علیه‌السلام و در جاذبه‌ی عرفان علوی قرار می‌گیرند، سپس برای تکمیل مطلب، و با توجه به رواج عرفان‌های غیرحقیقی، نقطه‌ی مقابل جاذبه، یعنی دافعه‌ی عرفان علوی مورد بحث قرار گرفته و مشخص می‌گردد چه مکتب‌هایی در دافعه‌ی عرفان حضرت قرار دارند، که از موارد دافعه می‌توان به ترک دنیا، لذت‌گرایی، خردستیزی و جامعه‌گریزی اشاره نمود.

چکیده:حق از جمله واژگانی است که در حوزه‌های گوناگونی مطرح می‌شود و در بحث از آن، می‌توان مسائل مختلفی را مورد نظر قرار داد. از آنجا که انسان به اقتضای حکمت خداوند موجودی بالفطره حقگراست و باید با گرایش ذاتی به عدالت، راه خویش را به سوی حق از میان راه های باطل بیابد، از این رو همواره رویدادهای پیرامون خویش را به حق و باطل تقسیم کرده، آنها را مطابق جهان بینی خود تفسیر نموده است زیرا حق، کمالی است که هر انسان سالمی به سوی آن گرایش دارد و از نقیض آن یعنی باطل می گریزد. آنچه در این مسیر ضروری می نماید، شناخت حق و باطل است، زیرا درگیری میان حق و باطل خواه درحوزه حیات فردی و خواه در حوزه حیات اجتماعی انسان، از همان آغاز موجودیت او برقرار بوده است از این رو لازم است معیارهایی در اختیار او گذاشته شود تا به کمک آنها بتواند به راحتی حق را بشناسد و باطل حق نما را نیز تمیز دهد. با مراجعه به خطبه ها، نامه ها و حکمت های امام علی علیه السلام در مجموعه نفیس نهج البلاغه به خوبی می توان دریافت که حق و باطل به عنوان دو مبحث کلیدی در این مجموعه مطرح گردیده و به شرح و بسط شاخصه ها و سایر نکات ضروری درباره آن ها پرداخته شده است. به عبارت دیگر حق از اساسی ترین و کاربردی ترین مفاهیم نهج البلاغه و از واژگان بسیطی است که گسترده ترین مصادیق را دارد و موضوعات کلیدی بسیاری در خصوص آن مطرح گردیده است به طوری که شناخت جامع ویژگی ها، ابعاد و مصادیق حق و همچنین شناخت و خصائص باطل و موانع حق بر اساس مستندات موجود در مجموعه شریف نهج البلاغه، کمک فراوانی در برخورد با مصادیق حق و باطل به منظور تشخیص جایگاه سقیم از صحیح خواهد داشت. این نوشتار معیار های شناخت حق و باطل را براساس تعاریف عرضه شده در گفتارهای امام علی علیه السلام و آن هم در مجموعه گرانسنگ نهج البلاغه بیان می نماید و نتیجه می گیرد که اصلی ترین مبانی و معیار های شناخت حق از باطل، «قرآن»، «اهل بیت علیهم السلام»، «فطرت» و «عقلانیت» است که با تمسک به آن ها می توان رهیافتی صحیح و البته دقیق از مکاتب مختلف بشری به دست آورد.کلید واژه:امام علی(علیه السلام)، حق، باطل، فتنه، فطرت

موضوع زن و مسائل مربوط به آن مانند؛ آفرینش ،پوشش وازدواج،یکی از مباحث قابل توجه در کتاب مقدس و قرآن است. قرآن کریم، خلقت «حوا»را مانند «آدم» نوظهور و مستقل می داند ، وبر تصور اغوای آدم توسط حوا خط بطلان کشیده است که این باور ،زمینه ی استقلال شخصیت و انسانیت زن ست. ولی عهدین آفرینش ام البشر را بعد ازآدم؛ از (دنده ی) ; و در خدمت او می داند،و مقامی فروتر را برای وی به تصویر کشیده اند.در متون عهدین، گناه نخستین بشریت به حوا; نسبت داده شده است و زن را عاملی شیطانی برای فریفتن مرد می دانند. ولی قرآن، شیطان را عامل وسوسه و هبوط آن دو دانسته و زن و مرد را در گوهر انسانیت و مراتب کمالی همتا می داند و برای حفظ این گوهر، هر سه آئین الهی، هماهنگ با فطرت آدمی ،گرایش به پوشش را به عنوان اصلی پسندیده مطرح می کنند و به حجاب ظاهری همراه با حجاب باطنی ،در جهت تأدیب نفس توجه داشته اند، البته نگاه عهدین به این موارد نگاهی افراطی است.در دین اسلام، حجاب و وقار زن عاملی برای ترغیب افراد به ازدواج می باشد، پیوند خانواده از نگاه عهد قدیم و قرآن اهمیت زیادی دارد ولی درعهد جدید، افراد به زندگی انفرادی تشویق می شوند و اصل ازدواج، از باب دفع افسد به فاسد ،جایز است.

به نظر می‌رسد عرفان اسلامی به ویژه در حوزه خراسان (مکتب خراسان) شباهتهایی با آیین و عرفان بودایی داشته است، در این پژوهش علاوه بر بسترهای شکل‌گیری عرفان اسلامی، تشابه میان سه عنصر زهد، ذکر و فنا در عرفان اسلامی با سه عنصر ریاضت، ذکر و نیروانه در آیین بودابه طور اجمال مورد بررسی قرار گرفته است. سالکان هر دو مکتب به نفس، آفات و مراتب کمالی آن توجهی ویژه داشته‌اند، و در این راستا در عرفان عملی، زهد و ریاضت و ذکر و مراقبه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در عرفان نظری نیز هر دو مکتب قائل به وحدت وجود می‌باشند، وجود این شباهت‌ها چنین می‌نماید که گویی آموزه‌های هردو مکتب آبشخور واحدی داشته‌ و از بستر فرهنگی یکسانی برآمده و بالنده شده‌اند. حاصل پژوهش این است که عرفان مکتب خراسان، ضمن داشتن شباهت، به علت نوع نگاه، نظرگاه و خاستگاه‌ متفاوت، با این آیین اختلافاتی نیز دارد. هردو برای رسیدن به معرفت باید تلاش کنند، این معرفت یک شهود تمام عیار، یعنی مواجهه‌ی نفس با حقیقت است که حقیقت را بدون هیچ واسطه‌ی جسمانی مشاهده می‌کند.

این پژوهش پاره‌ای از آگاهی‌های نوشته‌های اسلامی دربار? کیش زرتشت، از آغاز تا سده پنجم ه.ق را در برمی‌گیرد، که در اینجا به نقد و بررسی آن‌ها پرداخته‌شده است. به دلیل اینکه تاکنون کسی در این‌باره پژوهش مستقلی انجام نداده است، می‌توان بر ارزشمندی و بایستگی انجام این کار پافشاری کرد. آگاهی‌های نوشته‌های اسلامی دربار? دین زرتشت، از خود وی، زمان زادنش و جایگاه زندگی او آغازشده است. نویسندگان اسلامی کوشش کرده‌اند، آگاهی‌های فراگیری از زندگی زرتشت و دین وی ارائه دهند. افزون بر این، آگاهی‌های آن‌ها دربرگیرند?: نام زرتشت، تبارنام? وی، آگاهی از کتابش،سرگذشت این کتاب، روزگارِ پادشاهی(گشتاسپ) که زرتشت در دور? آن زندگی می‌کرد و آگاهی‌های پراکند? دیگر است. نویسندگان اسلامی بیشترِ این آگاهی‌ها را از متن‌های دینی زرتشتی گرفته‌اند. افزون بر جستار‌های یادشده، نویسندگان اسلامی از مطالبی مانند: بزرگداشت آتش در میان زرتشتیان، آتش‌های سپند(=مقدس) زرتشتیان، و آتشکده‌های آن‌ها، گفتگو کرده‌اند. به نظر می‌رسد دراین‌باره، آگاهی‌های مورخان اسلامی، افزون بر این‌که از متن‌های پهلوی گرفته‌شده‌اند، سرچشمه دیگری داشته‌اند، چون‌که این آگاهی‌ها، به‌ویژه دربار? آتشکده‌ها، گسترده‌تر هستند.

چکیده :بحث وحدت وجود از دیرباز مسئله ی روح وروان بشر بوده است.در این میان متفکران واندیشمندان وعرفا وانبیاء واولیاء هر قومی به فرا خور درک آن قوم وبنا بر مصالح اجتماعی عصرشان اسراری را بیان نموده اند . این بحث در میان جوامع مختلف با بازخوردهای متفاوتی همراه بوده است.در این جستار ابتدا واژه وجود و سپس واژه وحدت و سپس تعریف فلسفی عرفانی وحدت وجود از دیدگاه عرفا وفلاسفه بیان شده است. باجهش علمی ملاصدرا وطرح مسئله وحدت شخصی وجود واصالت وجودو بحث علت ومعلول،گره های زیادی در این موضوع گشوده شد. در این پایان نامه ابتدا تعریف وحدت وجود از ابن عربی و ملاصدرا و سایر بزرگان مطرح می شودو سپس بحث اصلی که بحث توحید صمدی قرآنی است، از دیدگاه علامه حسن زاده آملی مورد بحث قرار میگیرد و مباحثی چون انحاء وحدت وجود و شروح آن، سپس بحث توحید و ماهیت از دیدگاه علامه حسن زاده مطرح می شود . علامه توحید صمدی قرآنی را منطبق بر آیات وروایات و اندیشه فلاسفه وعرفا می داندو معتقد است پی بردن به اسرار مسائل دشوار دینی ومذهبی چون قیامت و معاد و بهشت و جهنم وظهور امام (ع) ، نبوت ونزول قرآن و فرشتگان واسرار شب قدر و رانده شدن شیطان از بهشت وهبوط آدم و... باشاه کلید حضور ومراقبت که راز رسیدن به توحید صمدی قرآنی است قابل حل می باشد با توحید صمدی قرآنی انسان در عرف عرفان مطرح می گردد . طرح توحید صمدی قرآنی از ابتکارات ایشان است که منطبق بر عرفان و قرآن وبرهان است.کلمات کلیدی: وحدت وجود ، توحید صمدی قرآنی ، قرآن ، عرفان ، وحدت در کثرت

درتوجه اسلام به قضاوت صحیح وعادلانه،دیدگاه های امام علی(ع)باتوجه به اینکه ایشان یگانه کسی بودکه باپیشینه طولانی دراسلام واحاطه بی همتابرمنابع احکام توانسته انددراین مدت حقانیت وعدالت رادرمسندقضاوت به منصه ظهوربرسانند،سهم بسزایی دارد.درتحقیق مذکوربه این سئوالات پاسخ داده شده است که آیاامام علی(ع)به عنوان یک حاکم وپیشوای بزرگ اسلامی درگفتاروکردارخویش مواضعی راابرازداشته که بتوان ازآنها به عنوان دیدگاه قضایی حضرت درزمان خودیادکرد؟آیادرمجازات هاواحکام صادره ازایشان توجهی به علل جرایم،زمینه های اجتمایی،روانی وزیستی موجدآن وپیشگیری از ارتکاب جرایم شده است یاخیر؟واینکه سیره وروش قضایی حضرت تاچه حدی درجهان امروزقابل اجراست؟مشاهده روزنه هایی ازدیدگاه حضرت علی(ع)درقضاوت هایشان وبطوراخص درگفتاروکردارایشان،مارابراین فرضیه استوارساخت که حضرت درتمام بینش هاوکنش های خود،جستجوگرعلل وفرایندهای ارتکاب جرم بوده اندودرامرپیشگیری ازجرایم واصلاح مجرمین واحقاق حق مظلوم ازاتخاذروش های حکیمانه دریغ نورزیدندودیدگاهشان براین اصل است که دادرس به حکم ضرورت قضایی براساس عدل وانصاف یایدازدلایل وشواهددیگری به غیرازراه های معروف دادرسی بهره گیرد،استواراست.ودیگرنکاتی که دراین تحقیق موردبررسی وتاییدقرارگرفته است.به امیدکه دیدگاه های مذکورموردتاسی وپذیرش جمهوری اسلامی ایران درتمامی مراحل قضایی قرارگیرد.تحقیق مذکور،یک تحقیق نظری بوده وشیوه آن نیزکتابخانه ای است وموضوعات این پایان نامه به اندازه توان وامکانات ازقران،نهج البلاغه ودیگرکتب حقوقی وفقهی حاوی احادیث وقضاوت های حضرت علی(ع)وکتب جرم شناسی درزمینه های مختلف آن استخراج و مدون شده است.